Sztuczna inteligencja jest dziś wszechobecna – pomaga nam pisać maile, odpowiada na pytania w asystentach głosowych, a nawet tworzy obrazy na życzenie. Ale jak do tego doszło? Cofnijmy się w czasie do lat 60., kiedy powstały pierwsze programy AI, i prześledźmy kluczowe kamienie milowe, które doprowadziły nas do epoki ChatGPT. W tej historii pojawi się pierwszy chatbot ELIZA, legendarny perceptron, szachowy superkomputer Deep Blue, głosowy asystent Siri, potężny model językowy GPT-3, kreator obrazów Midjourney i wreszcie ChatGPT – każdy z nich dołożył cegiełkę do ewolucji AI.

Pierwsze kroki AI: perceptron i ELIZA

Perceptron (1957) – Jednym z pierwszych przełomów w AI był perceptron, czyli prosta sieć neuronowa stworzona przez Franka Rosenblatta w 1957 roku. Była to maszyna potrafiąca uczyć się rozpoznawania wzorców – na tamte czasy to było coś niesamowitego. Mimo ograniczeń, perceptron pokazał, że komputer może uczyć się z doświadczenia, co stało się fundamentem uczenia maszynowego.

ELIZA (1966) – Kilka lat później powstał program ELIZA autorstwa Josepha Weizenbauma. ELIZA to pierwszy chatbot, który symulował rozmowę z człowiekiem, udając psychoterapeutę. Choć używał prostych sztuczek, zaskoczył wiele osób tym, jak "rozmawiał" w ludzkim języku. Dla opinii publicznej było to pierwsze zetknięcie z koncepcją, że maszyna może komunikować się po ludzku – kamień milowy, który utorował drogę kolejnym chatbotom.

(Po okresie wczesnych sukcesów nadeszły też lata stagnacji – tzw. "zimy AI" – gdy entuzjazm ostygł. Jednak wizja inteligentnych maszyn przetrwała, a badania nad AI trwały dalej.)

Komputery kontra mistrzowie: Deep Blue (1997)

W 1997 roku oczy całego świata zwróciły się na pojedynek człowieka z maszyną – superkomputer IBM Deep Blue zmierzył się z mistrzem świata w szachach Garrim Kasparowem. Ku zaskoczeniu wielu, komputer wygrał mecz i pokonał arcymistrza. To historyczne zwycięstwo pokazało, że maszyny mogą przewyższyć ludzi nawet w bardzo złożonych i strategicznych zadaniach. Po raz pierwszy sztuczna inteligencja triumfowała nad człowiekiem w intelektualnej grze, co uświadomiło społeczeństwu potencjał AI.

(W kolejnych latach AI poszła jeszcze dalej – w 2016 roku program AlphaGo pokonał mistrza świata w grze Go, uważanej za znacznie trudniejszą od szachów. To zwycięstwo uznano za ogromny przełom w badaniach nad AI, potwierdzając, że granice możliwości maszyn szybko się przesuwają.)

Sztuczna inteligencja w kieszeni: Siri (2011)

Przeskoczmy do 2011 roku, kiedy AI zaczęła wkraczać do codziennego użytku. Wraz z premierą iPhone'a 4S firma Apple zaprezentowała światu Siri – pierwszego nowoczesnego asystenta głosowego w smartfonie. Siri potrafiła rozumieć polecenia mówione i odpowiadać na pytania użytkownika, co w tamtym czasie wydawało się niemal magiczne. Pojawienie się Siri było przełomem – po raz pierwszy szeroka publiczność doświadczyła na własnej skórze działania AI na co dzień, zadając pytania telefonowi i otrzymując sensowne odpowiedzi. Wkrótce pojawili się naśladowcy: Google Assistant, Alexa od Amazon i inni, ale to Siri przetarła szlak, pokazując, że interfejs głosowy może być wygodny i użyteczny.

AI uczy się pisać: GPT-3 (2020)

Kolejny milowy krok nastąpił dzięki rozwojowi tzw. głębokiego uczenia. W 2020 roku firma OpenAI wypuściła model GPT-3 – ogromny model językowy, który potrafi generować zaskakująco ludzko brzmiący tekst. GPT-3, zasilany miliardami parametrów, umiał pisać artykuły, odpowiadać na pytania, a nawet tworzyć proste programy komputerowe na podstawie poleceń w języku naturalnym. Był to jakościowy skok w rozumieniu i generowaniu języka przez maszyny. Wielu obserwatorów przecierało oczy ze zdumienia, bo AI po raz pierwszy tworzyła tak spójne i sensowne wypowiedzi, momentami nieodróżnialne od tekstu pisanego przez człowieka.

Sztuczna inteligencja maluje: Midjourney (2022)

Rok 2022 przyniósł kolejne zaskoczenie, tym razem na polu obrazu. Pojawiło się narzędzie Midjourney – system generatywnej AI, który na podstawie opisu tekstowego jest w stanie "namalować" dowolny obraz. Wystarczyło wpisać, co sobie wyobrażamy, a Midjourney tworzył grafikę w wybranym stylu: od fotorealistycznych scen po malunki niczym van Gogh. Platforma Midjourney wystartowała publicznie w lipcu 2022 (w formie otwartej bety) i szybko zdobyła popularność wśród artystów oraz amatorów. Razem z podobnymi modelami (np. DALL-E od OpenAI) pokazała, że sztuczna inteligencja potrafi być kreatywna – generować dzieła sztuki, ilustracje i obrazy na życzenie użytkownika. To otworzyło zupełnie nowy rozdział zastosowań AI w kreatywnych dziedzinach.

Rewolucja w rozmowie: ChatGPT (2022)

Kulminacją naszej podróży jest ChatGPT – chatbot udostępniony publicznie pod koniec 2022 roku, oparty na ulepszonej wersji modeli językowych GPT. ChatGPT potrafi prowadzić naturalny dialog, pomagać w pisaniu tekstów, tłumaczyć, doradzać – krótko mówiąc, stał się uniwersalnym asystentem do rozmowy. Jego pojawienie się wywołało prawdziwą sensację: w zaledwie 5 dni od uruchomienia zdobył ponad milion użytkowników, a w dwa miesiące przekroczył 100 milionów – najszybszy przyrost popularności w historii aplikacji internetowych. Na początku 2023 roku mówiono o ChatGPT wszędzie – od mediów po rozmowy w biurach – jako o przełomowym narzędziu, które może zrewolucjonizować wiele branż. Co ważne, ChatGPT udostępnił zaawansowaną AI przeciętnym ludziom: każdy z dostępem do Internetu mógł nagle porozmawiać z "inteligentną" maszyną na niemal dowolny temat. To wydarzenie przyspieszyło nową falę zainteresowania AI na niespotykaną skalę.

Podsumowanie

Od prymitywnego, tekstowego chatbota Elizy z lat 60., przez szachowe triumfy komputerów, aż po dzisiejsze modele pokroju ChatGPT – rozwój sztucznej inteligencji przypomina fascynującą podróż. Każdy z tych kamieni milowych przybliżał nas do świata, w którym AI staje się coraz bardziej obecna w naszym życiu. A co najciekawsze, ta podróż wciąż trwa – AI ciągle się rozwija i z pewnością nieraz nas jeszcze zaskoczy.

Jeśli ten temat Cię zaciekawił i chcesz wejść w świat AI od praktycznej strony, mam dla Ciebie propozycję. Prowadzę kurs online "Szkoła Agentów AI", w którym uczę, jak automatyzować swoją pracę za pomocą agentów AI w platformie n8n – nawet jeśli nie masz technicznego backgroundu. Zapisy są otwarte do najbliższego piątku, a z kodem rabatowym "blogexpert" możesz dołączyć w najniższej cenie. To świetna okazja, by stać się częścią tej rewolucji AI i wykorzystać ją w praktyce.